Pronkstuk in New York
Kandelaar Sint-Baafs pronkstuk in New York
In het Metropolitan Museum of Art in New York start de tentoonstelling 'The Tudors: Art and Majesty in Renaissance England'. Deze week opent in het Metropolitan Museum of Art in New York - een van de grootse musea ter wereld - een tentoonstelling onder de titel: “ The Tudors: Art and Majesty in Renaissance England”.
Een bronzen kandelaar uit de Sint-Baafskathedraal in Gent is niet enkel één van de topstukken uit deze tentoonstelling maar meteen ook hét topstuk. De kandelaar maakt deel uit van een collectie van vier exemplaren die sinds 1646 in het hoogkoor van de Gentse kathedraal staan. Hun geschiedenis is veelzijdig.
Pronkstuk is een kandelaar uit de St-Baafskathedraal.
Reeds in 1519 is er sprake van “ vier pijlers” met elk een hoogte van negen voet voor het praalgraf van de Engelse koning Hendrik VII Tudor.
De beeldhouwer Pietro Torrigiani ( 1472-1528) liet de pijlers onafgewerkt achter. Niet veel later werden ze in de periode 1524-1529 door Benedetto Da Rovezzano (1474-1552) omgevormd tot kandelaars voor het praalgraf van kardinaal Thomas Wolsey (1475-1530). Ondanks de machtige positie van kardinaal Wolsey kwam hij in ongenade bij koning Hendrik VIII. De kardinaal had immers paus Clemens VII (Giulio de ‘Medici) niet kunnen overtuigen om het huwelijk van Hendrik VIII met Catharina van Aragon nietig te verklaren. De veroordeling van de kardinaal was niet min: zijn privileges werden hem ontnomen en al zijn bezittingen werden eigendom van koning Hendrik VIII inclusief de kandelaars. Die werden door Benedetto Da Rovezzano meteen aangepast met een decoratie die verwijst naar het Huis Tudor: Tudorroos en wapenschild Hendrik VIII. De beeldhouwer werkte de kandelaars af en vertrok in 1536 terug naar zijn geboortestad Firenze zonder het praalgraf van Hendrik VIII te voltooien.
Ten gevolge van de Engelse burgeroorlog werden de kandelaars in 1646 verkocht aan een handelaar uit de Verenigde Nederlanden, vermoedelijk met de reeds kapitaalkrachtige koper in gedachten: bisschop Antonius Triest (1576-1657) van Gent. Sindsdien staan de kandelaars in de Sint-Baafskathedraal in Gent. Bisschop Triest liet er wel zijn eigen wapenschild bij graveren en voorzag de kandelaars van een zwart marmeren voetstuk.
In 1864 werden plaasteren kopiën gemaakt voor huidige Victoria en Albertmuseum in Londen. Van deze plaasteren kopiën werden later bronzen exemplaren vervaardigd: twee staan in het koor van Saint Paul's Chathedral, twee kleinere bronzen in Saint Peter's Church in Easton Square Londen en twee bronzen in het koor van Saint Georges Chapel in Windsor.
De tentoonstelling in het Metropolitan Museum ('The Met') in New York loopt tot januari 2023. Nadien reist de tentoonstelling inclusief kandelaar naar Cleveland en nadien naar San Francisco. Eind 2023 is de kandelaar terug in Gent. In ruil voor de zorgvuldig overwogen bruikleen, toegestaan door de Kerkfabriek van de Sint-Baafskathedraal, financiert Metropolitan Museum de restauratie van niet één maar van de vier kandelaars.
